İçinde bulunduğumuz gelişmiş medya çağı zihinlerimizi kolaylıkla manipüle edecek güce ulaşmıştır. Radyodan günümüze kadar gelişen iletişim çeşitlerini kabaca hatırlayalım. İlk zamanlar radyolar aracılığı ile aile, arkadaş ortamında birlikte dinlenen medya, ardından görüntü ile birlikte yine topluca izlenebilen televizyona büründü.
Bu iki dönemi birlikte ele almak istiyorum çünkü belirttiğim gibi radyo ve televizyon bireysel olarak kullanılabildiği gibi birkaç kişinin de birlikte olabileceği bir iletişim çeşidi idi ki halen öyledir.
Önemli olan ve asıl manipülasyonun kendini sinsice gösterdiği aşama internet ile ortaya çıkmıştır.
İnternetin önceki medya tipine göre en büyük farkı, bireyin sesler, görseller ve yazılar ile baş başa kalmasıdır. Bu aslında küçük görünen fakat çok büyük bir risk oluşturmaktadır. Bir örnek vererek konuyu daha açıklayıcı hale getirmek istiyorum. Sosyal medyada viral hale gelmiş ve günlük hayatta bahsedilmesi bile ayıplanan bir eşcinsel videosunun dönüp dolaşıp X isimli kişiye servis edilmesi ve bu videonun altındaki eşcinselliği övücü yorumların bulunması, X’in zihninde manipülasyona yol açacaktır.
Öyle ki yazılan ve paylaşılanlar ile baş başa kalan zihin karşıt düşünceyi savunan başka bir okur tarafından uyarılmadığı için o anlık olarak, yazılıp çizilenlerden etkilenecektir.
Bu kişinin bir çocuk olması büyük hasara dahi yol açabilir.
İlk örneği eşcinsellik üzerinden vermem sadece farkındalık yaratmam adınadır. İkinci örnekle açıklamaya devam etmek istiyorum. Irkçılık ile hiçbir sorunu ve alakası olmayan Y kişisinin, internette gezinirken sürekli kendi ırkına yapılan ağır küfür ve hakaretler ile sürekli karşılaşması nefret ve kin duygusu beslemeye başlamasına sebep olacaktır.
Perspektiften baktığınız zaman, ırkçılıktan uzak bir yaşam sürdüren kişinin reelde hiç kimse ile tartışmadan veya iletişim kurmadan, elindeki bilgisayar veya cep telefonu üzerinden oturduğu yerde, ırkçı ve nefret dolu birine dönüştüğünü görüyoruz. Olayın korkunç tarafı, Y kişisinden milyonlarca olması ve modern medya üzerinden kolaylıkla kızıştırılabilmesi.
Bir diğer taraftan baktığımız da ise modern medyanın, taraflı bakış açısı ile karşılaşıyoruz. Birey gerçekleri medyanın istediği gibi algılamaktan kaçamamaktadır. Bu sebeple her zaman gördüğümüze, duyduğumuza ve okuduğumuza şüphe ile yaklaşmalıyız.
Bazı insanların, bu manipülasyonları bilmenin ne faydası var diye düşünmesine ihtimal vererek. Michael Faraday’ın ünlü sorusunu hatırlatmak istiyorum; Yeni doğmuş bir bebeğin dünyaya faydası ne ?
Aslolan, modern medya manipülasyonunun toplumlara zararlarını en aza indirip özellikle kendi sosyal yaşam alanımızdaki insanlara sahip çıkmaktır. Her zamanki gibi öncelik çocukların olmalıdır.
Modern medyanın en büyük avantajı 10 yaşındaki çocukların bile zihnine ulaşacak güçte olmasıdır. Ağaç yaş iken eğilir ! Çocuklarımızın günlük hayatta bahsedildiğinde bile ayıplanacağı bir konu üzerine onlarca videoyu tek başına izlemesi, kendi toplumunun kabullenmeyeceği şeyler hakkında sayfalarca yazı okuması onu ilerleyen zamanlarda kendi toplumuyla ters düşen, gerçek hayattaki sosyal çevresi ile anlaşamayan biri olmasına sebep olabilir.
Mühendis, İstanbul
Yıldız Teknik Üniversitesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Mezunu, Sistem Uzmanı ve Dış Ticaret Uzmanı.
İlk yorum yapan sen ol !