Lav tüpü mağarası nedir; açıklayalım. Hatay’ın Hassa ilçesinde, Türkiye’nin ilk lav tüpü mağarasının keşfedildiği duyulunca insanlar lav tüpünün ne anlama geldiğini merak etti. Bu yazımda size lav tüpleri hakkında bilgi vereceğim.
Öncelikle haber neydi kısaca bakalım. Orman ve Su İşleri Bakanlığı 7. Bölge Müdürlüğü’nün web sitesinde yer alan açıklamada, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Mağara Koruma Şube Müdürlüğü uzmanları ile bölge müdürlüğü mağara araştırma ekibinin Hassa’da bulunan lav tüpü mağarasında çalışma yaptığı duyuruldu. Çalışmaların ardından detaylı bilgi verileceği belirtildi.
Lav Tüpü Mağarası nedir?
Lav tüpü mağarası; bir yanardağdan akan lavın üst kısmının soğuyarak katılaşması, buna karşılık bu katı kısmın altından lav akmaya devam etmesi ile oluşan, çoğunlukla tüp şeklinde olan mağaralara denir.
Lav çıkışı bittiğinde içerideki bu boşluk mağara şeklini alır fakat bu mağaralarda zehirli gaz çıkışları olması ihtimali nedeniyle diğer mağaraların aksine girilmesi tehlikelidir.
Lav, yanardağ patlamasının ardından dışarı çıkan erimiş kayalardır. Yanardağ ağzından ilk çıktığında sıvı haldedir sıcaklığı ise 700 °C ile 1200 °C (1300 °F ve 2200 °F) arasındadır. Lavlar çok akışkan olmamasına rağmen soğuyup katılaşana kadar uzun mesafeler boyunca akabilir ve akıntı türlerine göre farklılık gösterebilir. İki tipi vardır; biri çok yoğun kıvamlı olup konik yanardağları oluşturur. Diğeri ise daha çok akışkan olup yassı yanardağları oluşturur.
Dünyadaki bazı lav tüpü mağaralarından örnek verecek olursak;
- İzlanda’da Surtshellir ve Raufarhólshellir
- Kenya’da Leviathan Mağarası
- İspanya’da Cueva de los Verdes
- Amerika’da Kazumura Mağarası
Pek örneğine rastlanmayan bu mağaralar hakkında bildiklerimiz çok kısıtlı buna karşın bilimsel açıdan bakacak olursak bu önemli bir keşif çünkü literatüre bilgi kazandırmak adına lav tüpleri üzerinde uzun yıllar araştırmalar yapılabilir.
Mağaradaki yapılar ve katmanlar coğrafi açıdan resmen yaşayan bir ansiklopedi ve koruma altına alınması gerekiyor. Peki risk var mı ? Evet Prof. Dr. Ahmet ATASOY’un HASSA (HATAY) BAZALT PLATOSU’NDA ÖNE ÇIKAN TİPİK VOLKANİK ŞEKİLLER İLE LAV AKINTISI YAPILARI isimli 28 sayfalık makale yayınında mağaranın Hassa Organize Sanayi Bölgesi ve Amanos Tünelleri projeleri sebebiyle zarar görebileceğini belirtmiş.
Artık Türkiye’nin ilk lav tüpü mağarasının ne olduğunu ve nasıl keşfedildiğini biliyorsunuz. Halk arasında mağaraya “Yalağın Deliği” de deniyormuş fakat kayıtlara Hassa Mal Deliği Lav Tüpü Mağarası olarak geçirildi. Daha önce ülkemizde bilinen hiç bir lav tüpü mağarası yoktu.
Blogumu ziyaret ettiniz ve lav tüpü mağarası nedir konulu derlememi okudunuz, teşekkür ederim. Konu ile ilgili eklemek istediklerinizi lütfen aşağıda yorumlardan yazabilirsiniz.
Mühendis, İstanbul
Yıldız Teknik Üniversitesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Mezunu, Sistem Uzmanı ve Dış Ticaret Uzmanı.
Ya yazı güzel de, ben tam anlamadım nasıl bişey bu tüp?? Girebiliyo muyuz ? Biri açıklasın
Ben anlatırım sana ;)